Y broses stopio a chwilio

Gall swyddog heddlu neu swyddog cymorth/cefnogi cymunedol yr heddlu (SCCH) mewn lifrai eich stopio ond dim ond swyddogion yr heddlu all eich chwilio. Nid oes yn rhaid i swyddog yr heddlu fod mewn lifrai ond rhaid iddo/iddi ddangos ei gerdyn gwarant (ID). Gallant eich chwilio chi, unrhyw beth rydych yn ei gario a cherbyd.

Mathau o stopio y gallwch eu profi

Stopio a rhoi cyfrif

Dyma pan fydd swyddog heddlu neu SCCH yn eich stopio mewn man cyhoeddus ac yn gofyn i chi roi cyfrif am eich hun a gallai ofyn i chi:

• beth ydych chi’n ei wneud
• lle ydych chi wedi bod
• lle ydych chi’n mynd
• beth ydych chi’n ei gario

Stopio a chwilio

Dyma pan fo swyddog heddlu yn eich stopio ac yna’n eich chwilio chi, eich cerbyd neu unrhyw beth rydych yn ei gario.

Stopio cerbyd

Dyma pan fo swyddog heddlu yn stopio cerbyd.

Beth fydd yn digwydd

Beth ddylid ei ddweud wrthych

Rhaid i’r swyddog heddlu neu swyddog cymorth/cefnogi cymunedol yr heddlu egluro pam eich bod yn cael eich stopio a pham y gofynnir i chi roi cyfrif am eich gweithredoedd neu pam eich bod mewn ardal benodol.

Ymron pob achos, dylid cynnig cofnod o’r stopio a chwilio i chi ar yr adeg y mae’n digwydd.

Mae’r heddlu’n defnyddio’r pwerau hyn er mwyn helpu i wneud y gymuned leol yn fwy diogel drwy atal a datgelu troseddau. Yn naturiol, mae cydweithrediad y cyhoedd yn rhan hollbwysig o hyn.

Lle gellir eich chwilio

Bydd stopio a chwilio yn digwydd gan amlaf mewn mannau cyhoeddus. Fodd bynnag, mae rhai pwerau, megis chwilio am arfau tanio/arfau saethu neu gyffuriau, sy’n caniatáu i’r heddlu chwilio pobl yn unrhyw le.

Os ydych mewn man cyhoeddus, efallai y bydd angen i chi dynnu eich côt neu siaced a’ch menig, oni bai eich bod wedi cael eich stopio mewn perthynas â therfysgaeth neu pan fo’r swyddog yn credu eich bod yn defnyddio dillad i guddio pwy ydych chi.

Os yw’r swyddog yn gofyn i chi dynnu mwy o eitemau na hyn, neu unrhyw beth yr ydych yn ei wisgo am resymau crefyddol, megis sgarff wyneb, fêl neu dyrban, rhaid i’r swyddog fynd â chi i rywle sydd allan o olwg y cyhoedd. Nid yw hyn yn golygu eich bod yn cael eich arestio.

Beth i’w ddisgwyl gan y swyddog sy’n eich stopio neu’n eich chwilio

Rhaid i’r swyddog fod yn gwrtais a pharchus bob amser. Rydym wedi ymrwymo i wella’n barhaus y safonau’n ymwneud â darpariaeth gwasanaeth i’n cymunedau.

Rydym yn ymwybodol y gallai’r broses gymryd rhywfaint o amser ond dylid ei thrin yn gyflym ac yn broffesiynol. Efallai y bydd y swyddog heddlu yn gofyn ychydig o gwestiynau ac yna, os yw’n teimlo bod hynny’n angenrheidiol, yn eich chwilio.

Nid gwirfoddol yw’r chwiliad. Os nad ydych yn cydymffurfio gall y swyddog ddefnyddio grym rhesymol i gynnal y chwiliad.

Os oes gan y swyddog gamera a wisgir ar y corff bydd yn recordio’r cyfarfyddiad oni bai y teimlir nad yw hynny’n angenrheidiol neu’n gymesur mwyach.

Os ydych mewn cerbyd

Gall swyddog heddlu yn gyfreithiol stopio unrhyw gerbyd ar unrhyw adeg a gofyn i weld dogfennau gyrru, gwirio cyflwr y cerbyd neu ddelio â throseddau gyrru. Nid stopio a chwilio yw hyn ac efallai y rhoddir dogfennau i chi sy’n berthnasol i faterion traffig ar y ffyrdd. Os yw’r broses gyfan yn gorffen yno, caiff hyn ei ystyried yn ‘stopio cerbyd'.

Daw’n stopio a rhoi cyfrif os gofynnir i chi neu unrhyw deithiwr sydd gyda chi roi cyfrif am eich hun.

Os yw swyddog heddlu yna’n chwilio’r cerbyd neu’r bobl sydd ynddo, mae hyn yn stopio a chwilio.

Gwybodaeth y byddwch yn ei derbyn yn ystod achos o stopio a chwilio

Rhaid i’r swyddog sy’n eich stopio a’ch chwilio roi gwybodaeth benodol i chi, sy’n cynnwys:

• eich bod yn cael eich cadw at ddiben chwiliad
• pam y cawsoch eich stopio a’ch chwilio
• pam y gwnaethant eich dewis chi
• am beth maen nhw’n chwilio
• ei enw/henw a’r orsaf lle mae wedi’i leoli/lleoli (oni bai bod y chwiliad yn ymwneud ag amheuaeth o weithgarwch terfysgol neu y gallai rhoi enw beryglu diogelwch swyddog).
• rhaid iddo/iddi ddangos ei gerdyn/cherdyn gwarant os nad mewn iwnifform
• y gyfraith y cawsoch eich atal oddi tani
• eich hawl i gael copi o’r ffurflen

Y wybodaeth y gofynnir i chi amdani

Bydd y swyddog heddlu yn gofyn i chi am eich:

• enw a’ch cyfeiriad
• dyddiad geni
• Ethnigrwydd hunan-ddiffiniedig

Nid oes yn rhaid i chi roi’r wybodaeth hon os nad ydych am wneud hynny; oni bai bod y swyddog heddlu yn dweud ei fod yn eich riportio chi am drosedd.

Beth fyddwch yn ei gael

Dylid cynnig un o’r canlynol i chi:

• cofnod ysgrifenedig o’r digwyddiad stopio a chwilio
• derbynneb ar adeg y digwyddiad
• copi o’r cofnod wedi’i e-bostio i chi
• efallai y dywedir o le y gallwch gasglu’r cofnod yn ddiweddarach

Os ydych yn dymuno cwyno naill ai am gael eich stopio neu’ch chwilio neu'r modd y cafodd y broses ei chynnal, bydd y cofnod/derbynneb yn helpu i nodi’r amgylchiadau.

Rhaid i gofnod y chwilio gynnwys y wybodaeth ganlynol:

• manylion y swyddog
• dyddiad, amser a lleoliad y stopio a chwilio
• rheswm dros y stopio a’r chwilio
• canlyniad y stopio a’r chwilio
• eich ethnigrwydd hunan-ddiffiniedig
• rhif cofrestru’r cerbyd (os yn berthnasol)
• am beth oedd y swyddog yn chwilio ac unrhyw beth y daethpwyd o hyd iddo
• eich enw neu ddisgrifiad ohonoch os ydych yn gwrthod rhoi eich enw

Eithriadau

Nid ydych wedi bod yn destun stopio a chwilio os, er enghraifft:

• eich bod yn cael eich chwilio fel amod mynediad i eiddo neu ddigwyddiad
• eich bod yn cael eich chwilio yn dilyn arestiad
• eich bod yn cael eich chwilio mewn eiddo sy’n cael ei chwilio dan warant gan lys
• eich bod yn stopio swyddog i ofyn am gyfarwyddiadau neu wybodaeth
• eich bod wedi bod yn dyst i drosedd ac yn cael eich holi yn ei chylch er mwyn cael cefndir y digwyddiad
• eich bod wedi bod mewn ardal lle digwyddodd trosedd yn ddiweddar ac yn cael eich holi am yr hyn y gallech fod wedi’i weld
• Mewn achosion fel hyn, ni fydd cofnod stopio a chwilio yn cael ei wneud ac ni fyddwch yn cael derbynneb.