Y broses stopio a chwilio
Gall swyddog heddlu neu swyddog cymorth/cefnogi cymunedol yr heddlu (SCCH) mewn lifrai eich stopio ond dim ond swyddogion yr heddlu all eich chwilio. Nid oes yn rhaid i swyddog yr heddlu fod mewn lifrai ond rhaid iddo/iddi ddangos ei gerdyn gwarant (ID). Gallant eich chwilio chi, unrhyw beth rydych yn ei gario a cherbyd.
Mathau o stopio y gallwch eu profi
Stopio a rhoi cyfrif
Dyma pan fydd swyddog heddlu neu SCCH yn eich stopio mewn man cyhoeddus ac yn gofyn i chi roi cyfrif am eich hun a gallai ofyn i chi:
- beth ydych chi’n ei wneud
- lle ydych chi wedi bod
- lle ydych chi’n mynd
- beth ydych chi’n ei gario
Stopio a chwilio
Dyma pan fo swyddog heddlu yn eich stopio ac yna’n eich chwilio chi, eich cerbyd neu unrhyw beth rydych yn ei gario.
Stopio cerbyd
Dyma pan fo swyddog heddlu yn stopio cerbyd.
Beth fydd yn digwydd
Beth ddylid ei ddweud wrthych
Rhaid i’r swyddog heddlu neu swyddog cymorth/cefnogi cymunedol yr heddlu egluro pam eich bod yn cael eich stopio a pham y gofynnir i chi roi cyfrif am eich gweithredoedd neu pam eich bod mewn ardal benodol.
Yn ymron pob achos, dylech gael cynnig cofnod o’r stopio a rhoi cyfrif neu stopio a chwilio ar adeg y digwyddiad.
Mae’r heddlu’n defnyddio’r pwerau hyn er mwyn helpu i wneud y gymuned leol yn fwy diogel drwy atal a datgelu troseddau. Yn naturiol, mae cydweithrediad y cyhoedd yn rhan hollbwysig o hyn.
Lle gellir eich chwilio
Bydd stopio a chwilio yn digwydd gan amlaf mewn mannau cyhoeddus. Fodd bynnag, mae rhai pwerau, megis chwilio am arfau tanio/arfau saethu neu gyffuriau, sy’n caniatáu i’r heddlu chwilio pobl yn unrhyw le.
Os ydych mewn man cyhoeddus, efallai y bydd angen i chi dynnu eich côt neu siaced a’ch menig, oni bai eich bod wedi cael eich stopio mewn perthynas â therfysgaeth neu pan fo’r swyddog yn credu eich bod yn defnyddio dillad i guddio pwy ydych chi.
Os yw’r swyddog yn gofyn i chi dynnu mwy o eitemau na hyn, neu unrhyw beth yr ydych yn ei wisgo am resymau crefyddol, megis sgarff wyneb, fêl neu dyrban, rhaid i’r swyddog fynd â chi i rywle sydd allan o olwg y cyhoedd. Nid yw hyn yn golygu eich bod yn cael eich arestio.
Beth i’w ddisgwyl gan y swyddog sy’n eich stopio neu’n eich chwilio
Rhaid i’r swyddog fod yn gwrtais a pharchus bob amser. Rydym wedi ymrwymo i wella’n barhaus y safonau’n ymwneud â darpariaeth gwasanaeth i’n cymunedau.
Rydym yn ymwybodol y gallai’r broses gymryd rhywfaint o amser ond dylid ei thrin yn gyflym ac yn broffesiynol. Efallai y bydd y swyddog heddlu yn gofyn ychydig o gwestiynau ac yna, os yw’n teimlo bod hynny’n angenrheidiol, yn eich chwilio.
Nid gwirfoddol yw’r chwiliad. Os nad ydych yn cydymffurfio gall y swyddog ddefnyddio grym rhesymol i gynnal y chwiliad.
Os oes gan y swyddog gamera a wisgir ar y corff bydd yn recordio’r cyfarfyddiad oni bai y teimlir nad yw hynny’n angenrheidiol neu’n gymesur mwyach.
Os ydych mewn cerbyd
Gall swyddog heddlu yn gyfreithiol stopio unrhyw gerbyd ar unrhyw adeg a gofyn i weld dogfennau gyrru, gwirio cyflwr y cerbyd neu ddelio â throseddau gyrru. Nid stopio a chwilio yw hyn ac efallai y rhoddir dogfennau i chi sy’n berthnasol i faterion traffig ar y ffyrdd. Os yw’r broses gyfan yn gorffen yno, caiff hyn ei ystyried yn ‘stopio cerbyd'.
Daw’n stopio a rhoi cyfrif os gofynnir i chi neu unrhyw deithiwr sydd gyda chi roi cyfrif am eich hun.
Os yw swyddog heddlu yna’n chwilio’r cerbyd neu’r bobl sydd ynddo, mae hyn yn stopio a chwilio.
Gwybodaeth y byddwch yn ei derbyn yn ystod achos o stopio a chwilio
Rhaid i’r swyddog sy’n eich stopio a’ch chwilio roi gwybodaeth benodol i chi, sy’n cynnwys:
- pam eich bod wedi cael eich stopio a’ch chwilio
- pam y dewiswyd chi
- am beth mae’n chwilio
- ei enw a’r orsaf y mae wedi’i lleoli ynddi (oni bai bod y chwiliad mewn perthynas â gweithgaredd terfysgol a amheuir neu y gallai darparu enw roi’r swyddog mewn perygl. Rhaid iddo ef neu hi roi rhif ei gerdyn gwarant)
- o dan ba gyfraith yr ydych wedi cael eich stopio
- yr hawl i gael copi o’r ffurflen
Y wybodaeth y gofynnir i chi amdani
Bydd y swyddog heddlu yn gofyn i chi am eich:
- enw a’ch cyfeiriad
- dyddiad geni
- Ethnigrwydd hunan-ddiffiniedig
Nid oes yn rhaid i chi roi’r wybodaeth hon os nad ydych am wneud hynny; oni bai bod y swyddog heddlu yn dweud ei fod yn eich riportio chi am drosedd.
Beth fyddwch yn ei gael
Dylid cynnig un o’r canlynol i chi:
- cofnod ysgrifenedig o’r digwyddiad stopio a chwilio
- derbynneb ar adeg y digwyddiad
- copi o’r cofnod wedi’i e-bostio i chi
- efallai y dywedir o le y gallwch gasglu’r cofnod yn ddiweddarach
Os ydych yn dymuno cwyno naill ai am gael eich stopio neu’ch chwilio neu'r modd y cafodd y broses ei chynnal, bydd y cofnod/derbynneb yn helpu i nodi’r amgylchiadau.
Rhaid i gofnod y chwilio gynnwys y wybodaeth ganlynol:
- manylion y swyddog
- dyddiad, amser a lleoliad y stopio a chwilio
- rheswm dros y stopio a’r chwilio
- canlyniad y stopio a’r chwilio
- eich ethnigrwydd hunan-ddiffiniedig
- rhif cofrestru’r cerbyd (os yn berthnasol)
- am beth oedd y swyddog yn chwilio ac unrhyw beth y daethpwyd o hyd iddo
- eich enw neu ddisgrifiad ohonoch os ydych yn gwrthod rhoi eich enw
Eithriadau
Nid ydych wedi cael eich stopio a’ch chwilio os ydych, er enghraifft:
- yn cael eich chwilio fel amod ar gyfer mynediad i eiddo neu ddigwyddiad
- yn cael eich chwilio ar ôl cael eich arestio
- yn cael eich chwilio mewn eiddo sy’n cael ei chwilio o dan warant gan lys
Mewn achosion fel y rhain, ni wneir cofnod stopio a chwilio ac ni fyddwch yn cael derbynneb.
Nid ydych wedi cael eich stopio a rhoi cyfrif os ydych, er enghraifft:
- yn stopio swyddog er mwyn gofyn am gyfarwyddiadau neu wybodaeth
- wedi bod yn dyst i drosedd ac yn cael eich holi amdani er mwn canfod cefndir y digwyddiad
- wedi bod mewn ardal lle cyflawnwyd trosedd yn ddiweddar a’ch bod yn cael eich holi ynglŷn â’r hyn gallech fod wedi’i weld
Mewn achosion fel y rhain, ni wneir cofnod stopio a chwilio ac ni fyddwch yn cael derbynneb.
The types of stops you may encounter
Stop and account
This is when a police officer or PCSO stops you in a public place and asks you to account for yourself and may ask you:
- what you're doing
- where you've been
- where you're going
- what you're carrying
Stop and search
This is when a police officer stops and then searches you, a vehicle and anything you're carrying.
Vehicle stop
This is when a police officer stops a vehicle.
What will happen
What you should be told
The police officer or police community support officer must explain why you're being stopped and why you're being asked to account for your actions or presence in an area.
In almost all cases, you should be offered a record of the stop and account or stop and search at the time it happens.
The police use these powers to help make the local community safer by preventing and detecting crime. Naturally, public cooperation is an essential part of that.
Where you can be searched
Stop and search most often happens in public places. However, there are some powers, such as searching for firearms or drugs, which allow police to search people anywhere.
If you're in a public place, you may be required to remove your coat or jacket and your gloves, unless you've been stopped in relation to terrorism or where the officer believes you are using clothes to hide your identity.
If the officer asks you to take off more than this, or anything you wear for religious reasons, such as a face scarf, veil or turban, they must take you somewhere out of public view. This doesn’t mean you’re being arrested.
What to expect from the officer stopping or searching you
The officer must be polite and respectful at all times. We are committed to continuously improving standards around the delivery of service to our communities.
We're aware that the process may take a little time but it should be handled quickly and professionally. The police officer may ask a few questions and then, if they consider it necessary, will search you.
The search is not voluntary. If you don’t cooperate the officer can use reasonable force to conduct the search.
If the officer has a body worn video camera they'll record the encounter unless it's considered no longer necessary or proportionate.
If you're in a vehicle
A police officer can legally stop any vehicle at any time and ask to see driving documents, check the condition of the vehicle or deal with driving offences. This is not a stop and search and you may be given documentation relevant to road traffic matters. If the entire process ends there, this is considered a ‘vehicle stop'.
It becomes a stop and account if you or any passengers with you are asked to account for themselves.
If a police officer then searches the vehicle or persons in it, this is a stop and search.
Information you'll receive during a stop and search
The police officer who stops and searches you must provide you with certain information including:
- why you've been stopped and searched
- why they chose you
- what they're looking for
- their name and the station where they’re based (unless the search is in relation to suspected terrorist activity or giving his or her name may place the officer in danger. They must then give their warrant ID number)
- the law under which you've been stopped
- your right to a copy of the form
The information you'll be asked for
The police officer will ask for your:
- name and address
- date of birth
- self-defined ethnicity
You don't have to give this information if you don't want to; unless the police officer says they're reporting you for an offence.
What you'll be given
You should be offered one of the following:
- a written record of the stop and search
- a receipt at the time of the event
- a copy of the record emailed to you
- you may be told where to collect the record later
If you wish to complain either about being stopped or searched or the way it was carried out, this record/receipt will help identify the circumstances.
The search record must contain the following information:
- the officer's details
- date, time and place of the stop and search
- reason for the stop and search
- outcome of the stop and search
- your self-defined ethnicity
- vehicle registration number (if relevant)
- what the officer was looking for and anything they found
- your name or a description if you refuse to give your name
Exceptions
You've not been subject to a stop and search if, for example:
- you're searched as a condition of entry to premises or an event
- you're searched following an arrest
- you're searched in premises that are being searched under a warrant from a court
In cases like these, a stop and search record will not be made and you'll not be given a receipt.
You've not been subject to stop and account if, for example:
- you stop an officer to ask for directions or information
- you've witnessed a crime and are questioned about it to establish the background to the incident
- you've been in an area where a crime recently occurred and are questioned about what you might have seen
In cases like these, a record of the encounter will not be made and you'll not be given a receipt.