Camfanteisio troseddol ar blant | Cam-drin plant

Nid yw JavaScript wedi'i alluogi

Heb JavaScript ni fydd ffurflenni'n gweithio.

Cam-fanteisio troseddol ar blant yw pan fydd rhywun yn defnyddio plentyn (dan 18 oed) i gyflawni troseddau ar ei ran.

Mae’n cynnwys pethau fel gorfodi plentyn i weithio ar fferm ganabis, neu dargedu, meithrin perthynas amhriodol, gorfodi a cham-fanteisio ar blentyn i werthu cyffuriau mewn gweithrediadau llinellau cyffuriau.

Gall cam-fanteisio troseddol ar blant gynnwys llwgrwobrwyo, brawychu, trais a/neu fygythiadau. Nid oes angen i’r plentyn fod wedi cwrdd â phwy bynnag sy’n cam-fanteisio arno/arni - gellir cam-fanteisio ar blant dros y rhyngrwyd neu gan ddefnyddio ffonau symudol.

Gellir eu targedu hefyd drwy blatfformau cyfryngau cymdeithasol a fforymau chwarae gemau.

Mae’n bosibl bod plentyn wedi dioddef cam-fanteisio hyd yn oed os yw’n edrych fel pe bai wedi bod yn gyfranogwr parod. Nid yw llawer o bobl ifanc yn gweld eu hunain fel dioddefwyr.

Gall gan unigolion neu grwpiau, dynion neu fenywod, ac oedolion neu bobl ifanc gam-fanteisio ar blant.

Mae pobl sy’n cam-fanteisio ar blant yn defnyddio’r ffaith bod ganddynt bŵer dros blant, oherwydd gwahaniaeth oedran neu ffactor arall megis rhyw, deallusrwydd, cryfder, statws neu gyfoeth.

Pwy sy’n debygol o ddioddef cam-fanteisio

Gall unrhyw blentyn fod yn ddioddefwr cam-fanteisio troseddol ar blant, nid dim ond y rhai y mae’r gwasanaethau gofal cymdeithasol neu awdurdodau lleol yn gwybod amdanynt. Ond mae ffactorau risg yn cynnwys:

esgeulustod neu gamdriniaeth
dim cartref diogel a sefydlog
tlodi
ynysu cymdeithasol neu anawsterau cymdeithasol eraill
cysylltiadau â phobl sy’n ymwneud â gangiau neu droseddu
anabledd
materion iechyd meddwl
problemau alcohol neu gyffuriau
bod mewn gofal
bod wedi’u diarddel o addysg brif ffrwd

Arwyddion gam-fanteisio

Mae arwyddion i gadw llygad amdanynt yn cynnwys:

dangos ymddygiad ymosodol/treisgar
yn aml yn mynd ar goll o’r cartref neu’r ysgol a chael eu darganfod ymhell o’u hardal arferol
arian, dillad ffasiynol, gemwaith, teclynnau neu ffonau symudol heb esboniad
bod â mwy nag un ffôn symudol
cael llawer o alwadau ffôn neu negeseuon testun
defnyddio a/neu fod ym meddiant cyffuriau a/neu alcohol
bod â chardiau/allweddi gwesty yn eu meddiant
lladrata/dwyn o siopau
perthynas â phobl hŷn
anafiadau na ellir eu hesbonio
cario arfau
troi cefn ar ffrindiau a’u cylch cymdeithasol
perfformiad yn yr ysgol yn gwaethygu
hunan-niweidio
newidiadau mewn lles
newidiadau emosiynol sylweddol (fel mynd yn flin neu’n drist), neu fynd yn ofnus, mynd yn encilgar neu’n unig
defnyddio iaith/terminoleg wahanol
grwpiau cyfoedion newydd a/neu berthynas â chysylltiadau anhysbys

Gallai unrhyw newid sydyn mewn ffordd o fyw person ifanc fod o ganlyniad i gam-fanteisio troseddol a dylech siarad ag ef/hi am hynny.

Risgiau o gam-fanteisio

Mae risgiau yn cynnwys:

niwed emosiynol a chorfforol
trais rhywiol
cam-fanteisio rhywiol
troseddoli sy’n arwain at ddedfrydau o garchar, cofnod troseddol
risg i frodyr a chwiorydd
gorfodi i fyw mewn eiddo cogio (gweler y ddolen i’r dudalen llinellau cyffuriau sy’n cyfeirio at gogio
diarddel o addysg
trais difrifol/marwolaeth

Cyngor i blant

Os ydych yn poeni am ffrind neu’n poeni am eich lles eich hun

Gall fod yn wirioneddol bryderus os ydych chi’n adnabod rhywun sydd mewn gang neu os ydych chi’n meddwl eich bod chi’n dioddef cam-fanteisio. Does dim rhaid i chi ymdopi â phethau ar eich pen eich hun.

Fe allech:

gysylltu â Childline ar 0800 1111 neu ar-lein
gofyn i oedolyn am help, megis rhiant neu athro/athrawes rydych yn ymddiried ynddynt
ffonio 999 os ydych yn meddwl eu bod mewn perygl ar y pryd a bod angen cymorth brys arnynt
ystyried siarad â’ch arweinydd diogelu dynodedig os yw mewn addysg
siarad â’ch meddyg teulu neu nyrs, gweithiwr cymdeithasol, mentor, swyddog heddlu lleol

Sut i adael gang

ceisiwch dreulio llai o amser gydag aelodau eraill y gang
ceisiwch osgoi mannau yr ydych yn gwybod y bydd y gang
cysylltwch â Childline ar 0800 1111 neu ar-lein
gofynnwch i oedolyn am help, megis rhiant neu athro/athrawes rydych yn ymddiried ynddynt
ffoniwch 999 os ydych mewn perygl ar y pryd ac angen cymorth ar frys
Canolbwyntiwch ar bethau yr ydych yn eu mwynhau megis chwaraeon, cerddoriaeth, celf, darllen neu hobïau

Cyngor i rieni a gwarcheidwaid

Mae cam-fanteisio troseddol ar blant yn fath o gam-drin plant.

Cyngor ynghylch cam-drin plant i rieni, gwarcheidwaid a gweithwyr proffesiynol

Rhoi gwybod am achosion posibl o gam-fanteisio troseddol ar blant

Os ydych chi’n amau bod rhywun yn cam-fanteisio’n droseddol ar blant, neu’n meddwl bod rhywun rydych chi’n ei adnabod wedi bod neu mewn perygl o ddod yn ddioddefwr, darganfyddwch sut i adrodd am achos posibl o gam-drin plant.

Os oes rhywun mewn perygl ar y pryd ac angen cymorth brys ffoniwch 999 nawr. Os oes gennych nam ar eich clyw neu’ch lleferydd, defnyddiwch ein gwasanaeth ffôn testun 18000 neu anfonwch neges destun atom ar 999 os ydych wedi cofrestru ymlaen llaw gyda’r gwasanaeth SMS brys.

Cymorth a chefnogaeth

Cam-fanteisio ar Blant a'u Hamddiffyn Ar-lein

Cefnogaeth a chyngor i blant, pobl ifanc, rhieni/gofalwyr, gweithwyr proffesiynol a sefydliadau yn y sector preifat.

Llinellau Cyffuriau a Cham-fanteisio ar Blant

Cefnogaeth arbenigol i bobl ifanc y mae cam-drin, cam-fanteisio ac esgeulustod yn effeithio arnynt.

Taclo’r Tacle

Rhoi gwybod yn ddienw am gam-fanteisio troseddol ar blant.

Rhieni yn Erbyn Cam-fanteisio ar Blant (Pace)

Cefnogaeth i rieni a gofalwyr plant y mae troseddwyr yn cam-fanteisio arnynt.

Sefydliadau eraill sy’n rhoi cymorth i blant sydd wedi cael eu cam-drin

Who is likely to be exploited

Any child can be a victim of child criminal exploitation, not just those who are known to social care or local authorities. But risk factors include:

neglect or abuse
not having a safe and stable home
poverty
social isolation or other social difficulties
connections with people involved in gangs or crime
disability
mental health issues
alcohol or drug problems
being in care
being excluded from mainstream education

Signs of exploitation

Signs to look out for include:

displaying aggressive/violent behaviours
often going missing from home or school and being found away from their normal area
unexplained money, clothes, designer wear, jewellery, gadgets or mobile phones
having multiple mobile phones
getting lots of phone calls or texts
use and/or possession of drugs and/or alcohol
possession of hotel key cards/keys
committing theft/shoplifting
relationships with older people
unexplained injuries
carrying weapons
abandoning friends and their social circle
school performance getting worse
self-harm
changes in well-being
significant emotional changes (like becoming angry or sad), or becoming fearful, withdrawn or isolated
using different language/terminology
new peer groups and/or relationships with unknown associates

Any sudden change in a young person’s lifestyle could be because of criminal exploitation and you should talk to them about it

Risks of exploitation

Risks include:

emotional and physical harm
sexual violence
sexual exploitation
criminalisation resulting in custodial sentences, criminal records
risk to siblings
forced to live in cuckooed properties (see link to the county lines page which makes reference to cuckooing
being excluded from education
serious violence/death

Advice for children

If you are worried about a friend or concerned about your own welfare

It can be really worrying if you know someone who is in a gang or you think you may be being exploited. You don't have to cope with things on your own.

You could:

contact Childline on 0800 1111 or online
ask an adult for help, like a parent or teacher you trust
call 999 if you think they are in immediate danger and need urgent help
consider speaking with your designated safeguarding lead if in education
talk to your GP or nurse, social worker, mentor, local police officer

How to leave a gang

try to spend less time with the other gang members
try to avoid places where you know the gang will be
contact Childline on 0800 1111 or online
ask an adult for help, like a parent, teacher or youth worker you trust
call 999 if you are in immediate danger and need urgent help
focus on things that you enjoy like sport, music, art, reading or hobbies

Advice for parents and guardians

Child criminal exploitation is a form of child abuse.

Advice about child abuse for parents, guardians and professionals

Report possible child criminal exploitation

If you suspect someone of criminally exploiting children, or think someone you know has been or is at risk of becoming a victim find out how to report possible child abuse.

If someone is in immediate danger and needs urgent help please call 999 now. If you have a hearing or speech impairment, use our text phone service 18000 or text us on 999 if you’ve pre-registered with the emergency SMS service.