Cynllun Hawl Dioddefwyr i Adolygiad
Yn yr adran hon:
| 1. Beth i'w ddisgwyl fel dioddefwr neu dyst i drosedd |
| 2. Beth sy'n digwydd ar ôl ichi riportio trosedd? |
| 3. Cynllun Hawl Dioddefwyr i Adolygiad |
| 4. Rhoi datganiad tyst neu ddatganiad dioddefwr |
| 5. Mynd i'r llys |
| 6. Beth sy'n digwydd ar ôl y treial? |
| 7. Mudiadau cymorth i ddioddefwyr a thystion |
Mae’r cynllun Hawl Dioddefwyr i Adolygiad (VRR) yn rhoi hawl i ddioddefwyr ofyn am adolygiad o benderfyniad gan yr heddlu i beidio â chyhuddo rhywun sydd dan amheuaeth.
Mae’r VRR yn gymwys i achosion lle mae rhywun sydd dan amheuaeth wedi'i adnabod ac wedi’i gyf-weld dan rybudd. Mae hyn yn digwydd naill ai ar ôl iddyn nhw gael eu harestio neu am eu bod wedi gwirfoddoli i roi cyfweliad.
Achosion y gallwch chi ofyn iddyn nhw gael eu hadolygu
Mae gennych chi hawl i ofyn am adolygiad os bydd yr heddlu'n penderfynu:
peidio â chyhuddo rhywun
neu
lle mae'r heddlu'n penderfynu nad yw'r achos yn bodloni'r prawf i Wasanaeth Erlyn y Goron (GEG) benderfynu cyhuddo rhywun
Dim ond pan benderfynir peidio â chyhuddo neu beidio â throsglwyddo'r achos i'r GEG i wneud penderfyniad i gyhuddo rhywun y mae’r VRR yn gymwys.
Nid yw'n ymdrin â phenderfyniadau ynghylch a ydy trosedd yn cael ei chofnodi neu a all ymchwiliad i drosedd barhau. Os yw’r GEG yn penderfynu peidio â chyhuddo rhywun, mae eu gwefan yn esbonio beth allwch chi ei wneud.
Achosion nad oes modd eu hadolygu
Nid yw’r VRR yn gymwys i achosion:
- lle nad yw rhywun dan amheuaeth wedi'i adnabod ac wedi'i gyf-weld
- os dim ond rhai o'r cyhuddiadau sy'n cael eu dwyn yn erbyn rhai o'r bobl sydd dan amheuaeth
- lle mae penderfyniad pendant wedi'i wneud ynghylch rhywun arall mewn cysylltiad â'r digwyddiad. Gallai hyn gynnwys amryw o ganlyniadau. Er enghraifft, atebion cymunedol neu rybudd, drwodd i gyhuddiad ac ymddangosiad yn y llys
- lle mae’r sawl sydd dan amheuaeth yn cael ei gyhuddo o drosedd wahanol i'r un a gofnodwyd ac y mae’r dioddefwr wedi cwyno amdani. Er enghraifft, mae'r sawl sydd dan amheuaeth yn cael ei gyhuddo o ymosodiad cyffredin ond mai trosedd o niwed corfforol gwirioneddol gafodd ei gofnodi
- mae datrysiad y tu allan i'r llys wedi ei roi, er enghraifft, rhybuddiad, rhybuddiad amodol neu ddatrysiad cymunedol
- lle mae’r dioddefwr yn tynnu ei gŵyn yn ôl, neu'n gwrthod cydweithredu â'r ymchwiliad, felly mae'r heddlu'n penderfynu peidio â chyhuddo neu beidio â chyfeirio'r achos at y GEG
Weithiau mae ymchwiliad i drosedd yn parhau, felly er bod yr heddlu wedi penderfynu a ddylai rhywun sydd dan amheuaeth gael ei gyhuddo neu beidio, gall ystyried VRR gael ei ohirio nes bod yr ymchwiliad wedi'i gwblhau
Mae'r cynllun yn gymwys i unrhyw benderfyniad a wnaed ar neu ar ôl 1 Ebrill 2015.
Os yw’ch cais chi am adolygiad yn ymwneud â chynllun VRR y GEG, gallwch ofyn am adolygiad ar benderfyniad a wnaed ar neu ar ôl 5 Mehefin 2013. Gan mai cynllun gan y GEG yw hwn, mae'r hawl i gael adolygiad yn eu dwylo nhw. Ewch i wefan y GEG i gael rhagor o wybodaeth.
Pwy all ofyn am adolygiad a phryd
Rhaid ichi ofyn am adolygiad o fewn tri mis ar ôl y penderfyniad i beidio â chyhuddo.
Os yw'r achos yn gymwys o dan y cynllun, gall unrhyw un sydd wedi dioddef trosedd ofyn am adolygiad o'r achos.
Gall pobl eraill wneud cais ar ran dioddefwr. Mae'r rhain yn cynnwys:
- perthnasau agos rhywun sydd wedi marw o ganlyniad i drosedd
- rhiant neu warcheidwad dioddefwr sydd o dan 18 oed
- rhywun sy'n cynrychioli dioddefwr sydd ag anabledd neu sydd wedi’i anafu'n wael o ganlyniad i drosedd sy'n golygu na all gynrychioli ei hunan
- busnes
Gallwch ofyn i rywun weithredu ar eich rhan, fel cyfreithiwr neu Aelod Seneddol (AS). Os gwnewch chi hynny, bydd arnon ni angen cadarnhad ysgrifenedig bod ganddyn nhw ganiatâd i weithredu ar eich rhan.
Sut i wneud cais am adolygiad
I wneud cais am adolygiad o benderfyniad yr heddlu i beidio â chyhuddo, cofiwch gynnwys:
- eich enw llawn
- sut yr hoffech i ni gysylltu â chi (dros y ffôn neu drwy’r post
- rhif ffôn cyswllt a/neu gyfeiriad e-bost
- eich cyfeiriad llawn a chod post
- beth yw’r drosedd (dyfynnwch y drosedd fel y mae wedi’i geirio ar y llythyr neu’r e-bost a gawsoch gennym ni)
- dyddiad y drosedd
- unrhyw gyfeirnod a roddwyd i chi (e.e. rhif cyfeirnod trosedd)
- os nad chi yw’r dioddefwr, enw’r dioddefwr a’ch perthynas ag ef/hi
Llenwch ein ffurflen ar-lein syml neu ysgrifennwch i:
Hawl Dioddefwyr i Adolygiad
Connect Gwent
Gorsaf Pont-y-pŵl
Heol Glantorfaen
Pont-y-pŵl
NP4 6YN
Beth sy'n digwydd nesaf
Ein nod yw cysylltu â phobl o fewn 10 diwrnod gwaith er mwyn rhoi gwybod ein bod ni wedi cael eu cais.
Bydd swyddog, nad oedd yn rhan o'r achos, yn cael ei neilltuo i adolygu'r achos. Nid adolygu'r penderfyniad blaenorol yw rôl y swyddog, ond edrych o'r newydd ar y dystiolaeth a gwneud ei benderfyniad ei hun.
Fel arfer, mae adolygiad yn cael ei gwblhau o fewn 30 diwrnod gwaith. Mewn achosion cymhleth neu sensitif, gall gymryd mwy o amser. Fe gewch chi diweddariadau rheolaidd.
Canlyniadau adolygiadau
Mae chwe chanlyniad posibl i adolygiad:
- mae’r swyddog newydd sy'n adolygu'r achos yn cytuno â'r penderfyniad cyntaf
- mae'r swyddog newydd yn anghytuno â'r penderfyniad cyntaf ac mae’r sawl sydd dan amheuaeth yn cael ei gyhuddo gan yr heddlu, neu mae’r penderfyniad i gyhuddo yn cael ei anfon at y GEG
- mae’r penderfyniad gwreiddiol yn cael ei wrth-droi ac ymdrinnir â'r sawl sydd dan amheuaeth y tu allan i'r llys (gwarediad y tu allan i'r llys). Mae hyn yn ffordd o ddatrys ymchwiliad i droseddwyr mewn troseddau lefel isel ac ymddygiad gwrthgymdeithasol.
- mae'r swyddog newydd yn anghytuno â'r penderfyniad ac anfonir yr achos i’r GEG am benderfyniad i gyhuddo.
- mae’r heddlu'n penderfynu bod angen iddyn nhw ymchwilio ymhellach er mwyn i’r swyddog newydd wneud penderfyniad.
- mae’r swyddog newydd yn anghytuno â’r penderfyniad ond mae’r statud gyfyngiadau wedi dod i ben ac felly does dim byd arall a all gael ei wneud.
Byddwn yn cysylltu â chi i roi gwybod ichi am y canlyniad.
Os nad ydych chi’n fodlon â'r penderfyniad, gallwch wneud cais i'r Uchel Lys am adolygiad barnwrol.